اثر اسانس باریجه و مسنا بر ناهنجاری های اسکلتی ناشی از سیکلوفسفامید در جنین موش صحرایی

چکیده سابقه و هدف: اثرات تراتوژنیک سیکلوفسفامید منجر به ناهنجاری های مادرزادی در انسان و حیوانات می شود. گزارشاتی وجود دارد که اثرات سیکلوفسفامید به وسیله آنتی اکسیدان ها کاهش می یابد. به نظر می رسد که باریجه اثر آنتی اکسیدانی داشته باشد و در مطالعات متعدد اثرات آنتی اکسیدانی باریجه به اثبات رسیده است. هم چنین مسنا (سدیم 2 مرکاپتو اتان سولفانات) برای کاهش عوارض جانبی سیکلوفسفامید به ویژه التهاب خونریزی دهنده مثانه استفاده می شود. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات باریجه و مسنا روی ناهنجاری های ناشی از سیکلوفسفامید در جنین موش صحرایی بود. مواد و روش ها: این مطالعه روی 33 سر موش صحرایی آبستن انجام شد. موش ها به 5 گروه تقسیم شدند و در روز سیزدهم آبستنی به گروه اول (گروه کنترل) نرمال سالین هم حجم سیکلوفسفامید و به گروه های دیگر به ترتیب سیکلوفسفامید به تنهایی با دوز 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، سیکلوفسفامید همراه با مسنا با دوز 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، سیکلوفسفامید همراه با باریجه با دوز 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و سیکلوفسفامید همراه با مسنا و باریجه به روش داخل صفاقی تجویز شد. در روز بیستم آبستنی، جنین ها از رحم خارج شدند و پس از تعیین طول و وزن جنین ها، مورد رنگ آمیزی آلیزارین قرمز آلسین آبی قرار گرفته و ناهنجاری ها به وسیله استریومیکروسکوپ مشخص گردیدند. یافته ها: نتایج نشان داد، درصد ناهنجاری های شکاف کام، اگزنسفالی، میکروملیا و امفالوسل در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید به تنهایی به ترتیب 50/37، 50/62، 62/16 و 37/9 درصد بود که درصد این ناهنجاری ها در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید به همراه مسنا با دوز 100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به ترتیب 57/28، 57/28، 57/3 و 14/7 درصد و در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید به همراه باریجه با دوز 200 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به ترتیب به 51/18، 81/14، 70/3 و صفر درصدبود. در حالی که این درصدها در گروه دریافت کننده سیکلوفسفامید همراه مسنا و باریجه به 64/18، 86/11، 38/3 و صفر درصد بود. استنتاج: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که باریجه به طور معنی داری وقوع ناهنجاری های ناشی از سیکلوفسفامید را کاهش می دهد.